Spar (Gewone zilver)

Algemene kenmerken van een Spar (Gewone zilver)
De Gewone zilverspar (Abies alba) is een indrukwekkende boom die je vaak tegenkomt in de bossen van Midden- en Zuid-Europa. Deze majestueuze naaldboom kan wel 50 meter hoog worden en heeft een piramidale kroon, die zich met de jaren uitstrekt. Het is een boom die zowel in de zomer als de winter zijn charme behoudt. Zijn donkergroene, glanzende naalden geven de boom het hele jaar door een levendig uiterlijk, terwijl de rechtopstaande kegels hem een statige uitstraling geven.
De mannelijke bloemen zijn alleenstaand, okselstandig, aan de onderzijde of aan de zijkanten van de takken, zij zijn langwerpig, geelachtig en groeien naar beneden. De vrouwelijke bloeiwijzen zijn met rode schutblaadjes bezet, zij zitten aan de bovenzijde van de takken en staan stijf rechtop, leder schutblad is hier iets groter dan de brede vruchtschub (het vruchtblad).
Het hout van Gewone zilverspar (dennenhout) is gewild hout, omdat het een fijne structuur heeft en is van vergelijkbare kwaliteit als Fijnspar (vurenhout), maar bevat in tegenstelling tot Fijnspar geen hars heeft.
Gewone zilverspar wordt binnen het genus Zilverspar Abies vooral verward met Reuzenzilverspar Abies grandis, die ook de naalden veelal in 1 vlak hebben staan en dus niet rond de twijgen geplaatst. Bij Reuzenzilverspar zijn de naalden veel langer (3,5-6 cm) dan bij de Gewone Zilverspar (2-4,5 cm). Bovendien heeft Reuzenzilverspar knoppen waar hars op zit. Bij Gewone zilverspar ontbreekt dit.
Bekijk voor meer informatie over de Gewone zilverspar deze mooie factsheet van de WUR.
Kenmerken
Hoe plant je een Spar (Gewone zilver)
Graaf het plantgat een derde dieper en breder dan de wortels. Zorg ervoor dat het plantgat zo diep is dat de penwortel niet naar de zijkant gelegd hoeft te worden. Zet de zaailing erin en houd hem daarbij iets hoger dan de uiteindelijke plantdiepte, in plaats van helemaal op de bodem van je kuil. Uiteindelijk moet de wortelhals op de grens komen tussen grond en lucht. Bij sommige bomen zie je op de wortelhals ook wat ribbeltjes, wat het makkelijker maakt. Als je de boom erin zet, houd deze dan stabiel. De wortels mogen tijdens het planten niet omhoog wijzen en geen draai maken, anders wordt de boom instabiel of kan hij zichzelf wurgen. Zorg ook dat je de wortels zoveel mogelijk spreidt. De wortels krijgen zo voldoende doorwortelbare ruimte.
Vul het gat met vochtige losse grond. Zorg ervoor dat de aarde die de haarwortels (de wortels die dunner dan 1 millimeter zijn) raakt goed verkruimeld is. Schud de boom iets op en neer, zodat de grond tussen de haarwortels komt.
Plaats circa 10 centimeter grond boven de haarwortels en druk het licht aan met de voet, zodat de wortels goed contact kunnen maken met het bodemvocht.
Kijk voor een uitgebreide plant instructie in de plant handleiding op onze website.
Hoe oogst je een Spar (Gewone zilver)
De Gewone zilverspar heeft een penwortel. Om de zaailing te oogsten, steek je de spade vlak bij de stam recht naar beneden. Maak voorzichtig een cirkel rond de plant door de spade meerdere keren in de grond te steken, zodat je de penwortel niet beschadigt. Hef daarna de zaailing met een zachte hefboombeweging uit de grond. Zorg ervoor dat je de penwortel zo volledig mogelijk uitgraaft.
Verzorgen en snoeien van je Spar (Gewone zilver)
Water geven
- Waterbehoefte: De zilverspar heeft een matige waterbehoefte. Houd de grond vochtig, vooral tijdens droge periodes, maar zorg ervoor dat de grond goed doorlatend is zodat er geen waterstilstand is.
- In de zomer: Tijdens droge zomers is het belangrijk om regelmatig water te geven, vooral bij jonge bomen die hun wortels nog niet diep genoeg hebben ontwikkeld
Snoeien
- Snoeien: De zilverspar heeft niet veel snoei nodig. Je kunt dode of beschadigde takken verwijderen om de boom er netjes uit te laten zien. Snoei het beste na de bloei of in de late winter, wanneer de boom in rust is, om te voorkomen dat je te veel voeding weghaalt.
- Vormsnoei: Zilverspar heeft over het algemeen een natuurlijke, symmetrische vorm. Snoei daarom alleen als dat nodig is om de vorm te behouden of om overhangende takken te verwijderen die hinderlijk kunnen zijn.
Waar groeit een Spar (Gewone zilver)
Gewone zilverspar komt van oorsprong uit Midden- en Zuid-Europa en is hier in Nederland dus niet inheems. Wel groeit hij prima in het Nederlands klimaat in dee juiste omstandigheden. De Gewone zilverspar gedijt het beste op goed doorlatende bodems die licht zuur tot neutraal zijn, zoals zand, leem en lichte zavel. Hij heeft moeite met zeer natte of zeer zware gronden zoals zware klei en veen. Komt voor in bergbossen van Europa en vooral in gebieden met regelmatige neerslag.
Algemeen
Origine |
Uitheems
|
Boomtype | Naaldboom |
Lengte en leeftijd
Lengte in ca. 10 jaar | 4 tot 6 Meter |
Voortplantingsrijp in hoeveel jaar | 30 tot 40 Jaar |
Maximale leeftijd | 500 tot 600 Jaar |
Benodigde ruimte als solitair | 9 tot 12m2 |
Groeisnelheid | Eerst langzaam, dan snel |
Vermeerdering
Boom is zelfbestuivend | Ja |
Voortplantingsmethode |
Maakt zaailingen
|
Voortplantingssnelheid |
|
Voortplantingssnelheid
1. Zeer lage voortplantingssnelheid. Plant verspreidt zich bijna niet, heeft weinig zaden of vegetatieve verspreiding (bijv. bomen met zware zaden). |
2. Lage voortplantingssnelheid. Verspreiding via beperkte zadenproductiel of specifieke omstandigheden vereist |
3. Gemiddelde voortplantingssnelheid. Regelmatige verspreiding, afhankelijk van ! wind, water of dieren, met gematigde snelheid (bijv. Paardenbloem). |
4. Hoge voortplantingssnelheid. Veel zaden en meerdere verspreidingsstrategieen (wind, vogels, vegetatief). Koloniseert snel open plekken |
5. Zeer hoge voortplantingssnelheid. Invasieve soorten die zich explosief verspreiden over grote afstanden (bijv. Japanse duizendknoop). |
Snoeiperiode
Deze boom is bladhoudend | Ja |
Zomer | Niet snoeien in de zomer |
Winter | november tot maart |
Bladvormen | Naaldvormig |
Gemakkelijk te snoeien | Nee |
Kenmerken Bast zaailing (50-200cm)
Lenticellen | Ja |
Kleur |
Kenmerken Knop (50-200cm)
Kleur | |
Knop stand |
Verspreidstaand
Eindstandig
|
Knop vorm |
Eivormig
|
Overige
Wortel |
Diep wortelend
Penwortel
|
Bloei |
Heeft kegels
|
Windgevoeligheid | Niet gevoelig voor (zee)wind |
Ziektes
Is gevoelig voor de volgende ziekten | Informatie niet beschikbaar |
Oogst/herkenning in de winter
Heeft zilverkleurige glanzende naalden met groene en witte strepen en zitten verspreid aan de twijgen.
Lichtbehoefte van de Spar (Gewone zilver)
Geschikte grondsoorten voor de Spar (Gewone zilver)
Grondsoort | Geschiktheid |
---|---|
Lichte klei |
|
Zware klei |
|
Zand |
|
Veen |
|
Leem |
|
Moerig op zand |
|
Lichte zavel |
|
Zware zavel |
|
Geschikte waterstand voor de Spar (Gewone zilver)
Geschikte zuurtegraad voor de Spar (Gewone zilver)
Voedingsbehoefte Spar (Gewone zilver)
1. | Zeer voedselarme bodem |
2. | Zeer voedselarme tot voedselarme bodem |
3. | Voedselarme bodem |
4. | Voedselarme tot matig voedselrijke bodem |
5. | Matig voedselrijk bodem |
6. | Matig voedselrijk tot voedselrijke bodem |
7. | Voedselrijke bodem |
8. | Uitgesproken voedselrijke bodem |
9. | Zeer uitgesproken voedselrijke bodem |
Vochtigheid
1. | Extreem droge bodems |
2. | Extreem droge tot droge bodems |
3. | Droge bodems |
4. | Droge tot droge/vochtige bodems |
5. | Droge/vochtige bodems |
6. | Droge/vochtige tot vochtige bodems |
7. | Vochtige bodems |
8. | Vochtige tot natte bodems |
9. | Natte bodems |
Bij welke streek past deze boomsoort?
Streek | Geschiktheid |
---|---|
Wadden en noordelijke duinstreek (duinstreek ten noorden van Bergen): TEXEL |
|
Drents Plateau en Friese Wouden: SMILDE |
|
Friese en Groningse zeeklei: FRANEKER EN LOPPERSUM |
|
Friese Meren tot Weerribben: SNEEK EN GIETHOORN |
|
Reestdal: OUD-AVEREERST |
|
Vechtdal: OMMEN |
|
IJsseldal: DEVENTER |
|
Regge en Sallandse Heuvelrug: NIJVERDAL |
|
Twente: DENEKAMP |
|
Achterhoek: WINTERSWIJK |
|
Gelderse Poort en Pannerden (Oostelijke Rijn: Millingerwaard, Ooijpolder tot Arnhem): LOO |
|
Rijk van Nijmegen (Stuwwallen m.u.v. Rijn en Maas): BERG EN DAL |
|
Brabantse Maasstreek: HAARSTEEG |
|
Limburgse Maasstreek: TEGELEN |
|
Brabantse zandgronden: BREDA EN EINDHOVEN |
|
De Peel: VENHORST |
|
Limburgs heuvelland: VALKENBURG |
|
Zeeuwse zandgronden: BURGH-HAAMSTEDE |
|
Zuidwestelijke zeekleipolders (Zeeuwse en Zuid-Hollandse zeekleipolders): ACHTHUIZEN |
|
Laaglandrivieren (Rotterdam, Dordrecht, de Lek, de Betuwe): ALBLASSERDAM EN ECHTELD |
|
Centrale stuwwallen (Het Gooi, Utrechtse Heuvelrug, Veluwe en Gelderse Vallei): HILVERSUM EN OTTERLO |
|
IJsselmeerpolders en Zuiderzeedijken: DRONTEN |
|
Hollands en Utrechts laagveengebied: BROEK IN WATERLAND EN NIEUWKOOP |
|
West-Friesland: SPANBROEK |
|
Kalkrijke Hollandse duinstreek: VELSEN-NOORD EN WASSENAAR |
|
Kop van Overijssel |
|
Toe te passen in landschappen
Landschap | Geschiktheid |
---|---|
Voedselbos |
|
Haag |
|
Heg |
|
Bos |
|
Voederhaag |
|
Achtertuin |
|
Kleine achtertuin |
|
Solitair |
|
Houtwal |
|
Cultuurhistorische waarde
Insecten
Hoeveel insecten leven er gemiddeld op deze boom/plant? | |
Welke insecten groepen leven op deze boom/plant? |
Bijen
Vlinders
Kevers
Hommels
|
Wordt deze soort als waardplant voor insecten gebruikt? | Nee |
Voor welke insecten is deze soort een waardplant? |
Vogels
Gemiddeld aantal vogels per boom/plant? | |
Welke soorten vogels leven van deze boom/plant?? |
Boomklevers
Zwarte mees
Goudhaantje
|
Zoogdieren
Gemiddeld aantal zoogdieren per boom/plant? | |
Welke soorten zoogdieren leven op deze boom/plant? |
Eekhoorns
Zwijnen
Herten
Reeen
Muizen
|
Zijn er zoogdieren afhankelijk van deze soort? | Nee |
Welke soorten zoogdieren zijn er afhankelijk van deze boom/plant? |
Bloeiperiode
Zomer | mei tot juni |
Boomsoorten
Boomsoorten waarbij deze boom graag staat |
|
Geschikt voor zoogdieren?
Zoogdier | Geschiktheid |
---|---|
Bevers |
|
Dassen |
|
Eekhoorn |
|
Fret |
|
Geit |
|
Herbivore knaagdieren |
|
Hert |
|
Hond |
|
Kat |
|
Kip |
|
Koe |
|
Mens |
|
Muis |
|
Paard |
|
Ree |
|
Schaap |
|
Varken |
|
Vossen |
|
Zwijn |
|
Toelichting
Eetbaarheid
- Giftig: Deze boom of struik is giftig voor zoogdieren en absoluut ongeschikt om te eten.
- Zeer ongeschikt: Deze boom of struik is ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan schadelijk zijn.
- Ongeschikt: Deze boom of struik is meestal ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan nadelige effecten hebben.
- Matig geschikt: Deze boom of struik is in beperkte mate geschikt als voedsel voor zoogdieren, mogelijk met bepaalde risico's of beperkingen.
- Geschikt: Deze boom of struik is over het algemeen geschikt als voedsel voor zoogdieren, met weinig tot geen risico's.
- Zeer geschikt: Deze boom of struik is zeer geschikt als voedsel voor zoogdieren, veilig en van hoge voedingswaarde.
Stam hoogte
Gemiddelde stam hoogte (hg) van de grondvlakmiddenboom
Informatie niet beschikbaar
Stam diameter
(dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom.
Informatie niet beschikbaar
Biomassa bovengronds
in hele kgInformatie niet beschikbaar
Biomassa ondergronds
in hele kgInformatie niet beschikbaar
Stoffenbinder
Welke stoffen kunnen worden gebonden of opgenomen? |
CO2
Fijnstof
|
Koolstofattractie (kf)
(dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom | Loofbomen (Kf = 0,48) |
Opwarming
Deze boom is goed bestand tegen de opwarming (plus 3 graden) van ons klimaat en past in de toekomst van ons klimaat (hitte en droogte bestendig) en past in de toekomst ook goed in Nederland. | Ja |
CO2
0. | niet ingevuld |
1. | geen vastlegging |
2. | geringe vastlegging |
3. | matige vastlegging |
4. | veel vastlegging |
5. | zeer veel vastlegging |
Fijnstof
0. | niet ingevuld |
1. | geen wegvangcapaciteit |
2. | geringe wegvangcapaciteit |
3. | matige wegvangcapaciteit |
4. | grote wegvangcapaciteit |
5. | zeer grote wegvangcapaciteit |
Zo ziet een volwassen Boom Spar (Gewone zilver) eruit




Zo zien de vruchten van een Spar (Gewone zilver) eruit

Zo ziet een Spar (Gewone zilver) in bloei eruit

Zo ziet het blad van een Spar (Gewone zilver) eruit

