Spar (Gewone zilver)

Wil jij een Spar (Gewone zilver) planten? Dan vind je hier alle informatie die je nodig hebt over Spar (Gewone zilver) en ook hoe je de Spar (Gewone zilver) het beste kunt planten, snoeien en verzorgen.

Algemene kenmerken van een Spar (Gewone zilver)

De Gewone zilverspar (Abies alba) is een indrukwekkende boom die je vaak tegenkomt in de bossen van Midden- en Zuid-Europa. Deze majestueuze naaldboom kan wel 50 meter hoog worden en heeft een piramidale kroon, die zich met de jaren uitstrekt. Het is een boom die zowel in de zomer als de winter zijn charme behoudt. Zijn donkergroene, glanzende naalden geven de boom het hele jaar door een levendig uiterlijk, terwijl de rechtopstaande kegels hem een statige uitstraling geven.

De mannelijke bloemen zijn alleenstaand, okselstandig, aan de onderzijde of aan de zijkanten van de takken, zij zijn langwerpig, geelachtig en groeien naar beneden. De vrouwelijke bloeiwijzen zijn met rode schutblaadjes bezet, zij zitten aan de bovenzijde van de takken en staan stijf rechtop, leder schutblad is hier iets groter dan de brede vruchtschub (het vruchtblad).

Het hout van Gewone zilverspar (dennenhout) is gewild hout, omdat het een fijne structuur heeft en is van vergelijkbare kwaliteit als Fijnspar (vurenhout), maar bevat in tegenstelling tot Fijnspar geen hars heeft. 

Gewone zilverspar wordt binnen het genus Zilverspar Abies vooral verward met Reuzenzilverspar Abies grandis, die ook de naalden veelal in 1 vlak hebben staan en dus niet rond de twijgen geplaatst. Bij Reuzenzilverspar zijn de naalden veel langer (3,5-6 cm) dan bij de Gewone Zilverspar (2-4,5 cm). Bovendien heeft Reuzenzilverspar knoppen waar hars op zit. Bij Gewone zilverspar ontbreekt dit. 

Bekijk voor meer informatie over de Gewone zilverspar deze mooie factsheet van de WUR.

 


Hoe plant je een Spar (Gewone zilver)

Graaf het plantgat een derde dieper en breder dan de wortels. Zorg ervoor dat het plantgat zo diep is dat de penwortel niet naar de zijkant gelegd hoeft te worden. Zet de zaailing erin en houd hem daarbij iets hoger dan de uiteindelijke plantdiepte, in plaats van helemaal op de bodem van je kuil. Uiteindelijk moet de wortelhals op de grens komen tussen grond en lucht. Bij sommige bomen zie je op de wortelhals ook wat ribbeltjes, wat het makkelijker maakt. Als je de boom erin zet, houd deze dan stabiel. De wortels mogen tijdens het planten niet omhoog wijzen en geen draai maken, anders wordt de boom instabiel of kan hij zichzelf wurgen. Zorg ook dat je de wortels zoveel mogelijk spreidt. De wortels krijgen zo voldoende doorwortelbare ruimte. 

Vul het gat met vochtige losse grond. Zorg ervoor dat de aarde die de haarwortels (de wortels die dunner dan 1 millimeter zijn) raakt goed verkruimeld is. Schud de boom iets op en neer, zodat de grond tussen de haarwortels komt. 

Plaats circa 10 centimeter grond boven de haarwortels en druk het licht aan met de voet, zodat de wortels goed contact kunnen maken met het bodemvocht.

Kijk voor een uitgebreide plant instructie in de plant handleiding op onze website. 

Hoe oogst je een Spar (Gewone zilver)

De Gewone zilverspar heeft een penwortel. Om de zaailing te oogsten, steek je de spade vlak bij de stam recht naar beneden. Maak voorzichtig een cirkel rond de plant door de spade meerdere keren in de grond te steken, zodat je de penwortel niet beschadigt. Hef daarna de zaailing met een zachte hefboombeweging uit de grond. Zorg ervoor dat je de penwortel zo volledig mogelijk uitgraaft.

Verzorgen en snoeien van je Spar (Gewone zilver)

Water geven

  • Waterbehoefte: De zilverspar heeft een matige waterbehoefte. Houd de grond vochtig, vooral tijdens droge periodes, maar zorg ervoor dat de grond goed doorlatend is zodat er geen waterstilstand is.
  • In de zomer: Tijdens droge zomers is het belangrijk om regelmatig water te geven, vooral bij jonge bomen die hun wortels nog niet diep genoeg hebben ontwikkeld

Snoeien

  • Snoeien: De zilverspar heeft niet veel snoei nodig. Je kunt dode of beschadigde takken verwijderen om de boom er netjes uit te laten zien. Snoei het beste na de bloei of in de late winter, wanneer de boom in rust is, om te voorkomen dat je te veel voeding weghaalt.
  • Vormsnoei: Zilverspar heeft over het algemeen een natuurlijke, symmetrische vorm. Snoei daarom alleen als dat nodig is om de vorm te behouden of om overhangende takken te verwijderen die hinderlijk kunnen zijn.

Waar groeit een Spar (Gewone zilver)

Gewone zilverspar komt van oorsprong uit Midden- en Zuid-Europa en is hier in Nederland dus niet inheems. Wel groeit hij prima in het Nederlands klimaat in dee juiste omstandigheden. De Gewone zilverspar gedijt het beste op goed doorlatende bodems die licht zuur tot neutraal zijn, zoals zand, leem en lichte zavel. Hij heeft moeite met zeer natte of zeer zware gronden zoals zware klei en veen. Komt voor in bergbossen van Europa en vooral in gebieden met regelmatige neerslag.


Algemeen

Origine
Uitheems
Boomtype Naaldboom

Lengte en leeftijd

Lengte in ca. 10 jaar 4 tot 6 Meter
Voortplantingsrijp in hoeveel jaar 30 tot 40 Jaar
Maximale leeftijd 500 tot 600 Jaar
Benodigde ruimte als solitair 9 tot 12m2
Groeisnelheid Eerst langzaam, dan snel

Vermeerdering

Boom is zelfbestuivend Ja
Voortplantingsmethode
Maakt zaailingen
Voortplantingssnelheid

Voortplantingssnelheid

1. Zeer lage voortplantingssnelheid. Plant verspreidt zich bijna niet, heeft weinig zaden of vegetatieve verspreiding (bijv. bomen met zware zaden).
2. Lage voortplantingssnelheid. Verspreiding via beperkte zadenproductiel of specifieke omstandigheden vereist
3. Gemiddelde voortplantingssnelheid. Regelmatige verspreiding, afhankelijk van ! wind, water of dieren, met gematigde snelheid (bijv. Paardenbloem).
4. Hoge voortplantingssnelheid. Veel zaden en meerdere verspreidingsstrategieen (wind, vogels, vegetatief). Koloniseert snel open plekken
5. Zeer hoge voortplantingssnelheid. Invasieve soorten die zich explosief verspreiden over grote afstanden (bijv. Japanse duizendknoop).

Snoeiperiode

Deze boom is bladhoudend Ja
Zomer Niet snoeien in de zomer
Winter november tot maart
Bladvormen Naaldvormig
Gemakkelijk te snoeien Nee

Kenmerken Bast zaailing (50-200cm)

Lenticellen Ja
Kleur

Kenmerken Knop (50-200cm)

Kleur
Knop stand
Verspreidstaand
Eindstandig
Knop vorm
Eivormig

Overige

Wortel
Diep wortelend
Penwortel
Bloei
Heeft kegels
Windgevoeligheid Niet gevoelig voor (zee)wind

Ziektes

Is gevoelig voor de volgende ziekten Informatie niet beschikbaar

Oogst/herkenning in de winter

Heeft zilverkleurige glanzende naalden met groene en witte strepen en zitten verspreid aan de twijgen.

Lichtbehoefte van de Spar (Gewone zilver)

De Spar (Gewone zilver) gedijt het beste onder deze lichtomstandigheden.
  • Zon
  • Half-schaduw
  • Schaduw

  • Geschikte grondsoorten voor de Spar (Gewone zilver)

    In dit overzicht kun je terugvinden in welke soorten grond de Spar (Gewone zilver) het beste groeit.
    Grondsoort Geschiktheid
    Lichte klei
    Zware klei
    Zand
    Veen
    Leem
    Moerig op zand
    Lichte zavel
    Zware zavel

    Geschikte waterstand voor de Spar (Gewone zilver)

    Een (grond)watertrap geeft aan hoe diep het grondwater doorgaans onder het maaiveld staat. Hoe hoger het Romeinse cijfer, hoe dieper het grondwater staat.
    I
    II
    III
    IV
    V
    VI
    VII
    VIII

    Geschikte zuurtegraad voor de Spar (Gewone zilver)

    Elke grondsoort heeft een bepaalde zuurtegraad, gemeten in pH-waarden. De Spar (Gewone zilver) kun je planten in een bodem die valt in dit bereik:
    0.0
    0.5
    1.0
    1.5
    2.0
    2.5
    3.0
    3.5
    4.0
    4.5
    5.0
    5.5
    6.0
    6.5
    7.0
    7.5
    8.0
    8.5
    9.0

    Voedingsbehoefte Spar (Gewone zilver)

    Sommige bodemsoorten bieden meer voedselrijkdom dan andere.
    1.0
    1.5
    2.0
    2.5
    3.0
    3.5
    4.0
    4.5
    5.0
    5.5
    6.0
    6.5
    7.0
    7.5
    8.0
    8.5
    9.0
    1. Zeer voedselarme bodem
    2. Zeer voedselarme tot voedselarme bodem
    3. Voedselarme bodem
    4. Voedselarme tot matig voedselrijke bodem
    5. Matig voedselrijk bodem
    6. Matig voedselrijk tot voedselrijke bodem
    7. Voedselrijke bodem
    8. Uitgesproken voedselrijke bodem
    9. Zeer uitgesproken voedselrijke bodem

    Vochtigheid

    Staat Spar (Gewone zilver) graag met zijn wortels in extreem droge (1.0) of natte (9.0) bodem?
    1.0
    1.5
    2.0
    2.5
    3.0
    3.5
    4.0
    4.5
    5.0
    5.5
    6.0
    6.5
    7.0
    7.5
    8.0
    8.5
    9.0
    1. Extreem droge bodems
    2. Extreem droge tot droge bodems
    3. Droge bodems
    4. Droge tot droge/vochtige bodems
    5. Droge/vochtige bodems
    6. Droge/vochtige tot vochtige bodems
    7. Vochtige bodems
    8. Vochtige tot natte bodems
    9. Natte bodems

    Bij welke streek past deze boomsoort?

    0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
    Streek Geschiktheid
    Wadden en noordelijke duinstreek (duinstreek ten noorden van Bergen): TEXEL
    Drents Plateau en Friese Wouden: SMILDE
    Friese en Groningse zeeklei: FRANEKER EN LOPPERSUM
    Friese Meren tot Weerribben: SNEEK EN GIETHOORN
    Reestdal: OUD-AVEREERST
    Vechtdal: OMMEN
    IJsseldal: DEVENTER
    Regge en Sallandse Heuvelrug: NIJVERDAL
    Twente: DENEKAMP
    Achterhoek: WINTERSWIJK
    Gelderse Poort en Pannerden (Oostelijke Rijn: Millingerwaard, Ooijpolder tot Arnhem): LOO
    Rijk van Nijmegen (Stuwwallen m.u.v. Rijn en Maas): BERG EN DAL
    Brabantse Maasstreek: HAARSTEEG
    Limburgse Maasstreek: TEGELEN
    Brabantse zandgronden: BREDA EN EINDHOVEN
    De Peel: VENHORST
    Limburgs heuvelland: VALKENBURG
    Zeeuwse zandgronden: BURGH-HAAMSTEDE
    Zuidwestelijke zeekleipolders (Zeeuwse en Zuid-Hollandse zeekleipolders): ACHTHUIZEN
    Laaglandrivieren (Rotterdam, Dordrecht, de Lek, de Betuwe): ALBLASSERDAM EN ECHTELD
    Centrale stuwwallen (Het Gooi, Utrechtse Heuvelrug, Veluwe en Gelderse Vallei): HILVERSUM EN OTTERLO
    IJsselmeerpolders en Zuiderzeedijken: DRONTEN
    Hollands en Utrechts laagveengebied: BROEK IN WATERLAND EN NIEUWKOOP
    West-Friesland: SPANBROEK
    Kalkrijke Hollandse duinstreek: VELSEN-NOORD EN WASSENAAR
    Kop van Overijssel

    Toe te passen in landschappen

    0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
    Landschap Geschiktheid
    Voedselbos
    Haag
    Heg
    Bos
    Voederhaag
    Achtertuin
    Kleine achtertuin
    Solitair
    Houtwal

    Cultuurhistorische waarde

    0 = niet ingevuld, 1 = laag, 9 = hoog

    Insecten

    Hoeveel insecten leven er gemiddeld op deze boom/plant?
    Welke insecten groepen leven op deze boom/plant?
    Bijen
    Vlinders
    Kevers
    Hommels
    Wordt deze soort als waardplant voor insecten gebruikt? Nee
    Voor welke insecten is deze soort een waardplant?

    Vogels

    Gemiddeld aantal vogels per boom/plant?
    Welke soorten vogels leven van deze boom/plant??
    Boomklevers
    Zwarte mees
    Goudhaantje

    Zoogdieren

    Gemiddeld aantal zoogdieren per boom/plant?
    Welke soorten zoogdieren leven op deze boom/plant?
    Eekhoorns
    Zwijnen
    Herten
    Reeen
    Muizen
    Zijn er zoogdieren afhankelijk van deze soort? Nee
    Welke soorten zoogdieren zijn er afhankelijk van deze boom/plant?

    Bloeiperiode

    Zomer mei tot juni

    Boomsoorten

    Boomsoorten waarbij deze boom graag staat

    Geschikt voor zoogdieren?

    giftig, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
    Zoogdier Geschiktheid
    Bevers
    Dassen
    Eekhoorn
    Fret
    Geit
    Herbivore knaagdieren
    Hert
    Hond
    Kat
    Kip
    Koe
    Mens
    Muis
    Paard
    Ree
    Schaap
    Varken
    Vossen
    Zwijn

    Toelichting

    Eetbaarheid

    • Giftig: Deze boom of struik is giftig voor zoogdieren en absoluut ongeschikt om te eten.
    1. Zeer ongeschikt: Deze boom of struik is ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan schadelijk zijn.
    2. Ongeschikt: Deze boom of struik is meestal ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan nadelige effecten hebben.
    3. Matig geschikt: Deze boom of struik is in beperkte mate geschikt als voedsel voor zoogdieren, mogelijk met bepaalde risico's of beperkingen.
    4. Geschikt: Deze boom of struik is over het algemeen geschikt als voedsel voor zoogdieren, met weinig tot geen risico's.
    5. Zeer geschikt: Deze boom of struik is zeer geschikt als voedsel voor zoogdieren, veilig en van hoge voedingswaarde.


    Stam hoogte

    Gemiddelde stam hoogte (hg) van de grondvlakmiddenboom

    van - tot, in hele meters, gemiddelde

    Informatie niet beschikbaar

    Stam diameter

    (dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom.

    van - tot, in hele centimeters, gemiddelde

    Informatie niet beschikbaar

    Biomassa bovengronds

    in hele kg

    Informatie niet beschikbaar

    Biomassa ondergronds

    in hele kg

    Informatie niet beschikbaar

    Stoffenbinder

    Welke stoffen kunnen worden gebonden of opgenomen?
    CO2
    Fijnstof

    Koolstofattractie (kf)

    (dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom Loofbomen (Kf = 0,48)

    Opwarming

    Deze boom is goed bestand tegen de opwarming (plus 3 graden) van ons klimaat en past in de toekomst van ons klimaat (hitte en droogte bestendig) en past in de toekomst ook goed in Nederland. Ja
    CO2
    Fijnstof

    CO2

    0. niet ingevuld
    1. geen vastlegging
    2. geringe vastlegging
    3. matige vastlegging
    4. veel vastlegging
    5. zeer veel vastlegging

    Fijnstof

    0. niet ingevuld
    1. geen wegvangcapaciteit
    2. geringe wegvangcapaciteit
    3. matige wegvangcapaciteit
    4. grote wegvangcapaciteit
    5. zeer grote wegvangcapaciteit

    Zo ziet een volwassen Boom Spar (Gewone zilver) eruit

    Gewone zilverspar
    Gewone zilverspar
    Gewone zilverspar
    Gewone zilverspar

    Zo zien de vruchten van een Spar (Gewone zilver) eruit

    Kegels (vrouwelijke) Gewone zilverspar

    Zo ziet een Spar (Gewone zilver) in bloei eruit

    Mannelijke bloeiwijze Gewone zilverspar

    Zo ziet het blad van een Spar (Gewone zilver) eruit

    Naalden onderkant Gewone zilverspar
    Naalden bovenkant Gewone zilverspar