Spar (Servische)

Wil jij een Spar (Servische) planten? Dan vind je hier alle informatie die je nodig hebt over Spar (Servische) en ook hoe je de Spar (Servische) het beste kunt planten, snoeien en verzorgen.

Algemene kenmerken van een Spar (Servische)

De Servische spar (Picea omorika) is een elegante en sierlijke boom die uitblinkt door zijn slanke, verticale groei en het smalle silhouet. De boom wordt wel gebruikt als kerstboom omdat de boom zijn naalden lang vast houdt. Maar vanwege de langzame groei is de soort voor bosbouwdoeleinden nooit echt interessant geweest.

De Servische spar is een sierlijke boom met opvallende naalden en kegels. De naalden zijn glanzend donkergroen aan de bovenzijde en hebben aan de onderkant twee kenmerkende witte strepen met een groene hoofdnerf ertussen. Doordat de naalden aan de uiteinden van de twijgen naar voren zijn gericht, valt de witte onderkant al van een afstand op. Ze hebben een stompe tot iets spitse top, maar prikken nauwelijks.

De kegels van de Servische spar kunnen tot 6 centimeter lang worden en bestaan uit brede, gaafrandige schubben. In het begin zijn ze blauwzwart, maar naarmate het seizoen vordert, verkleuren ze naar donkerbruin. De eironde bloeiwijzen van de boom zijn 1 tot 2 centimeter groot. De mannelijke bloeiwijzen zijn geelrood van kleur en wat kleiner, terwijl de vrouwelijke bloeiwijzen iets groter zijn en een diepe paarse tint hebben.


Hoe plant je een Spar (Servische)

Graaf het plantgat een derde dieper en breder dan de wortels. Zet de zaailing erin en houd hem daarbij iets hoger dan de uiteindelijke plantdiepte, in plaats van helemaal op de bodem van je kuil. Uiteindelijk moet de wortelhals op de grens komen tussen grond en lucht. Bij sommige bomen zie je op de wortelhals ook wat ribbeltjes, wat het makkelijker maakt. Als je de boom erin zet, houd deze dan stabiel. De wortels mogen tijdens het planten niet omhoog wijzen en geen draai maken, anders wordt de boom instabiel of kan hij zichzelf wurgen. Zorg ook dat je de wortels zoveel mogelijk spreidt. De wortels krijgen zo voldoende doorwortelbare ruimte. 

Vul het gat met vochtige losse grond. Zorg ervoor dat de aarde die de haarwortels (de wortels die dunner dan 1 millimeter zijn) raakt goed verkruimeld is. Schud de boom iets op en neer, zodat de grond tussen de haarwortels komt. 

Plaats circa 10 centimeter grond boven de haarwortels en druk het licht aan met de voet, zodat de wortels goed contact kunnen maken met het bodemvocht.

Kijk voor een uitgebreide plant instructie in de plant handleiding op onze website.

https://meerbomen.nu/over-de-actie/planten/handleiding-bomen-verplanten/ 

Hoe oogst je een Spar (Servische)

Steek de spade op een afstand van 30 tot 45 cm van de stam diagonaal in de grond. Werk voorzichtig rondom de zaailing door de spade in een cirkelvormige beweging in de grond te steken. Gebruik de spade als hefboom om de zaailing voorzichtig los te maken, waarbij je probeert zoveel mogelijk van het wortelstelsel intact te houden. Til de zaailing uiteindelijk met beide handen uit de grond om schade aan de wortels te voorkomen.

Verzorgen en snoeien van je Spar (Servische)

Snoei:

  • De Servische spar heeft minimale snoei nodig, maar het verwijderen van dode takken en het dunnen van de kroon kan nuttig zijn om de boom gezond te houden.
  • Vermijd snoeien in de zomer of herfst, omdat dit de boom vatbaarder kan maken voor ziekten.

Water geven:

  • Zorg voor regelmatige watergift in droge periodes, vooral voor jonge bomen. Volwassen bomen hebben minder water nodig, maar het is belangrijk om bij extreme droogte diep water te geven.

Bodemverzorging:

  • Zorg ervoor dat de bodem goed doorlatend is. In gebieden met zware kleigronden kan het nodig zijn om de bodem te verbeteren met grint of zand voor betere drainage.

Bemesting:

  • Voeg een keer per jaar een langwerkende organische meststof zoals mulch toe in het voorjaar om de groei te bevorderen. Dit is vooral belangrijk voor jonge bomen.

Waar groeit een Spar (Servische)

Deze plant wenst een voedselrijke, droge tot vochthoudende 'gemiddelde' bodem. In Nederland groeit de soort op de  zandgronden in het noorden, oosten en zuiden van het land. Ook in de duinen zijn Servische sparren waargenomen.


Algemeen

Origine
Uitheems
Boomtype Naaldboom

Lengte en leeftijd

Lengte in ca. 10 jaar 4 tot 6 Meter
Voortplantingsrijp in hoeveel jaar 15 tot 20 Jaar
Maximale leeftijd 100 tot 150 Jaar
Benodigde ruimte als solitair 15 tot 25m2
Groeisnelheid Langzaam

Vermeerdering

Boom is zelfbestuivend Nee
Voortplantingsmethode
Maakt zaailingen
Voortplantingssnelheid

Voortplantingssnelheid

1. Zeer lage voortplantingssnelheid. Plant verspreidt zich bijna niet, heeft weinig zaden of vegetatieve verspreiding (bijv. bomen met zware zaden).
2. Lage voortplantingssnelheid. Verspreiding via beperkte zadenproductiel of specifieke omstandigheden vereist
3. Gemiddelde voortplantingssnelheid. Regelmatige verspreiding, afhankelijk van ! wind, water of dieren, met gematigde snelheid (bijv. Paardenbloem).
4. Hoge voortplantingssnelheid. Veel zaden en meerdere verspreidingsstrategieen (wind, vogels, vegetatief). Koloniseert snel open plekken
5. Zeer hoge voortplantingssnelheid. Invasieve soorten die zich explosief verspreiden over grote afstanden (bijv. Japanse duizendknoop).

Snoeiperiode

Deze boom is bladhoudend Nee
Zomer Niet snoeien in de zomer
Winter november tot maart
Bladvormen Naaldvormig
Gemakkelijk te snoeien Nee

Kenmerken Bast zaailing (50-200cm)

Kleur

Kenmerken Knop (50-200cm)

Kleur
Knop stand
Verspreidstaand
Knop vorm
Puntig

Overige

Wortel
Oppervlakkig wortelend
Bloei
Heeft bloemen
Heeft kegels
Windgevoeligheid Matig gevoelig voor (zee)wind

Ziektes

Is gevoelig voor de volgende ziekten
Niet bijzonder gevoelig voor specifieke ziekte

Oogst/herkenning in de winter

De bast van de Servische spar heeft een roodbruine kleur en is schilferig van structuur. De zijtakken buigen licht naar beneden, wat de boom een slank silhouet geeft. De twijgen zijn behaard en hebben een rozebruine tint, terwijl de knoppen roodbruin en spits toelopend zijn. De naalden van de Servische spar staan afzonderlijk, zijn afgeplat en variëren in lengte van 1,2 tot 2 centimeter. Ze zijn bevestigd aan de twijg met een langwerpig bladkussen, dat loskomt wanneer een naald wordt verwijderd. De bovenzijde van de naalden is glanzend donkergroen, terwijl de onderzijde wordt gekenmerkt door twee witte strepen met daartussen een duidelijke groene hoofdnerf.

De Servische spar vertoont gelijkenissen met de Sitkaspar (Picea sitchensis), maar is goed te herkennen aan enkele onderscheidende kenmerken. Zo hebben de twijgen van de Servische spar een kenmerkende behaarde, bruinroze uitstraling, terwijl de naalden weinig tot niet steken. Daarnaast zijn de kegels van beide soorten eenvoudig uit elkaar te houden: de Servische spar heeft kegels met gave randen, terwijl die van de Sitkaspar gekartelde schubben hebben.

Lichtbehoefte van de Spar (Servische)

De Spar (Servische) gedijt het beste onder deze lichtomstandigheden.
  • Zon
  • Half-schaduw
  • Schaduw

  • Geschikte grondsoorten voor de Spar (Servische)

    In dit overzicht kun je terugvinden in welke soorten grond de Spar (Servische) het beste groeit.
    Grondsoort Geschiktheid
    Lichte klei
    Zware klei
    Zand
    Veen
    Leem
    Moerig op zand
    Lichte zavel
    Zware zavel

    Geschikte waterstand voor de Spar (Servische)

    Een (grond)watertrap geeft aan hoe diep het grondwater doorgaans onder het maaiveld staat. Hoe hoger het Romeinse cijfer, hoe dieper het grondwater staat.
    I
    II
    III
    IV
    V
    VI
    VII
    VIII

    Geschikte zuurtegraad voor de Spar (Servische)

    Elke grondsoort heeft een bepaalde zuurtegraad, gemeten in pH-waarden. De Spar (Servische) kun je planten in een bodem die valt in dit bereik:
    0.0
    0.5
    1.0
    1.5
    2.0
    2.5
    3.0
    3.5
    4.0
    4.5
    5.0
    5.5
    6.0
    6.5
    7.0
    7.5
    8.0
    8.5
    9.0

    Voedingsbehoefte Spar (Servische)

    Sommige bodemsoorten bieden meer voedselrijkdom dan andere.
    1.0
    1.5
    2.0
    2.5
    3.0
    3.5
    4.0
    4.5
    5.0
    5.5
    6.0
    6.5
    7.0
    7.5
    8.0
    8.5
    9.0
    1. Zeer voedselarme bodem
    2. Zeer voedselarme tot voedselarme bodem
    3. Voedselarme bodem
    4. Voedselarme tot matig voedselrijke bodem
    5. Matig voedselrijk bodem
    6. Matig voedselrijk tot voedselrijke bodem
    7. Voedselrijke bodem
    8. Uitgesproken voedselrijke bodem
    9. Zeer uitgesproken voedselrijke bodem

    Vochtigheid

    Staat Spar (Servische) graag met zijn wortels in extreem droge (1.0) of natte (9.0) bodem?
    1.0
    1.5
    2.0
    2.5
    3.0
    3.5
    4.0
    4.5
    5.0
    5.5
    6.0
    6.5
    7.0
    7.5
    8.0
    8.5
    9.0
    1. Extreem droge bodems
    2. Extreem droge tot droge bodems
    3. Droge bodems
    4. Droge tot droge/vochtige bodems
    5. Droge/vochtige bodems
    6. Droge/vochtige tot vochtige bodems
    7. Vochtige bodems
    8. Vochtige tot natte bodems
    9. Natte bodems

    Bij welke streek past deze boomsoort?

    0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
    Streek Geschiktheid
    Wadden en noordelijke duinstreek (duinstreek ten noorden van Bergen): TEXEL
    Drents Plateau en Friese Wouden: SMILDE
    Friese en Groningse zeeklei: FRANEKER EN LOPPERSUM
    Friese Meren tot Weerribben: SNEEK EN GIETHOORN
    Reestdal: OUD-AVEREERST
    Vechtdal: OMMEN
    IJsseldal: DEVENTER
    Regge en Sallandse Heuvelrug: NIJVERDAL
    Twente: DENEKAMP
    Achterhoek: WINTERSWIJK
    Gelderse Poort en Pannerden (Oostelijke Rijn: Millingerwaard, Ooijpolder tot Arnhem): LOO
    Rijk van Nijmegen (Stuwwallen m.u.v. Rijn en Maas): BERG EN DAL
    Brabantse Maasstreek: HAARSTEEG
    Limburgse Maasstreek: TEGELEN
    Brabantse zandgronden: BREDA EN EINDHOVEN
    De Peel: VENHORST
    Limburgs heuvelland: VALKENBURG
    Zeeuwse zandgronden: BURGH-HAAMSTEDE
    Zuidwestelijke zeekleipolders (Zeeuwse en Zuid-Hollandse zeekleipolders): ACHTHUIZEN
    Laaglandrivieren (Rotterdam, Dordrecht, de Lek, de Betuwe): ALBLASSERDAM EN ECHTELD
    Centrale stuwwallen (Het Gooi, Utrechtse Heuvelrug, Veluwe en Gelderse Vallei): HILVERSUM EN OTTERLO
    IJsselmeerpolders en Zuiderzeedijken: DRONTEN
    Hollands en Utrechts laagveengebied: BROEK IN WATERLAND EN NIEUWKOOP
    West-Friesland: SPANBROEK
    Kalkrijke Hollandse duinstreek: VELSEN-NOORD EN WASSENAAR
    Kop van Overijssel

    Toe te passen in landschappen

    0 = niet ingevuld, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
    Landschap Geschiktheid
    Voedselbos
    Haag
    Heg
    Bos
    Voederhaag
    Achtertuin
    Kleine achtertuin
    Solitair
    Houtwal

    Cultuurhistorische waarde

    0 = niet ingevuld, 1 = laag, 9 = hoog

    Insecten

    Hoeveel insecten leven er gemiddeld op deze boom/plant?
    Welke insecten groepen leven op deze boom/plant?
    Wordt deze soort als waardplant voor insecten gebruikt? Nee
    Voor welke insecten is deze soort een waardplant?

    Vogels

    Gemiddeld aantal vogels per boom/plant?
    Welke soorten vogels leven van deze boom/plant??

    Zoogdieren

    Gemiddeld aantal zoogdieren per boom/plant?
    Welke soorten zoogdieren leven op deze boom/plant?
    Zijn er zoogdieren afhankelijk van deze soort? Nee
    Welke soorten zoogdieren zijn er afhankelijk van deze boom/plant?

    Bloeiperiode

    Zomer mei tot juni

    Boomsoorten

    Boomsoorten waarbij deze boom graag staat

    Geschikt voor zoogdieren?

    giftig, 1 = ongeschikt, 5 = zeer geschikt
    Zoogdier Geschiktheid
    Bevers
    Dassen
    Eekhoorn
    Fret
    Geit
    Herbivore knaagdieren
    Hert
    Hond
    Kat
    Kip
    Koe
    Mens
    Muis
    Paard
    Ree
    Schaap
    Varken
    Zwijn

    Toelichting

    Eetbaarheid

    • Giftig: Deze boom of struik is giftig voor zoogdieren en absoluut ongeschikt om te eten.
    1. Zeer ongeschikt: Deze boom of struik is ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan schadelijk zijn.
    2. Ongeschikt: Deze boom of struik is meestal ongeschikt voor consumptie door zoogdieren en kan nadelige effecten hebben.
    3. Matig geschikt: Deze boom of struik is in beperkte mate geschikt als voedsel voor zoogdieren, mogelijk met bepaalde risico's of beperkingen.
    4. Geschikt: Deze boom of struik is over het algemeen geschikt als voedsel voor zoogdieren, met weinig tot geen risico's.
    5. Zeer geschikt: Deze boom of struik is zeer geschikt als voedsel voor zoogdieren, veilig en van hoge voedingswaarde.


    Stam hoogte

    Gemiddelde stam hoogte (hg) van de grondvlakmiddenboom

    van - tot, in hele meters, gemiddelde

    Informatie niet beschikbaar

    Stam diameter

    (dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom.

    van - tot, in hele centimeters, gemiddelde

    Informatie niet beschikbaar

    Biomassa bovengronds

    in hele kg

    Informatie niet beschikbaar

    Biomassa ondergronds

    in hele kg

    Informatie niet beschikbaar

    Stoffenbinder

    Welke stoffen kunnen worden gebonden of opgenomen?
    CO2
    Fijnstof

    Koolstofattractie (kf)

    (dg) (1,30m) van de grondvlakmiddenboom Loofbomen (Kf = 0,48)

    Opwarming

    Deze boom is goed bestand tegen de opwarming (plus 3 graden) van ons klimaat en past in de toekomst van ons klimaat (hitte en droogte bestendig) en past in de toekomst ook goed in Nederland. Nee
    CO2
    Fijnstof

    CO2

    0. niet ingevuld
    1. geen vastlegging
    2. geringe vastlegging
    3. matige vastlegging
    4. veel vastlegging
    5. zeer veel vastlegging

    Fijnstof

    0. niet ingevuld
    1. geen wegvangcapaciteit
    2. geringe wegvangcapaciteit
    3. matige wegvangcapaciteit
    4. grote wegvangcapaciteit
    5. zeer grote wegvangcapaciteit

    Zo ziet een volwassen Boom Spar (Servische) eruit

    Volwassen Servische spar

    Zo zien de vruchten van een Spar (Servische) eruit

    Kegels Servische spar

    Zo ziet een Spar (Servische) in bloei eruit

    Mannelijke bloemen Servische spar
    Vrouwlijke bloeiwijze Servische spar

    Zo ziet het blad van een Spar (Servische) eruit

    Naalden Servische spar